صورت سود و زیان (Statement Income)

صورت سود و زیان یکی از سه صورت مالی مهم است که برای گزارش عملکرد مالی یک شرکت در طی یک دوره حسابداری خاص استفاده می شود. دو صورت کلیدی دیگر عبارت هستند از ترازنامه و صورت جریان پول نقد. همچنین این مورد که به عنوان صورت سود و هزینه نیز شناخته می شود، بر درآمد شرکت ها و هزینه هایشان در یک دوره زمانی مشخص تمرکز دارد. (1)

اجزای اصلی صورت سود و زیان کدامند؟

صورت سود و زیان بخش مهمی از گزارش عملکرد شرکت است که باید به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارسال شود. در حالی که یک ترازنامه تصویری از امور مالی یک شرکت را در یک تاریخ خاص ارائه می دهد، صورت سود و زیان، گزارش درآمد شرکت را طی یک بازه زمانی خاص نشان می دهد؛ مثلا از تاریخ 1 سپتامبر 2018 تا 1 سمپتامبر 2019. (1)

صورت سود و زیان شامل چهار جزء اصلی است که عبارت اند از: درآمد، هزینه، سود و ضرر. این مورد تفاوتی بین رسید های نقدی و غیر نقدی (فروش نقدی در مقابل فروش اعتباری) یا پول نقد در مقابل پرداخت یا پرداخت غیر نقدی (خریدهای نقدی در مقابل خریدهای اعتباری) ندارد.

شروع این کار با جزئیات فروش انجام می شود و سپس برای محاسبه درآمد خالص و در نهایت سود هر سهم (EPS) ادامه می یابد. این مورد نشان می دهد که چگونه درآمد خالص حاصل از شرکت، به سود خالص (سود یا ضرر) تبدیل می شود. (1)


صورت درآمد و سودها
موارد زیر در صورت سود و زیان گزارش شده اند، گرچه نوع آن بسته به شرایط تنظیم مقررات محلی، دامنه متنوع تجارت و فعالیته ای عملیاتی مرتبط با آن ممکن است متفاوت باشد: (1)
 
  • درآمد عملیاتی
درآمد حاصل از فعالیت های اولیه اغلب به عنوان درآمد عملیاتی نام برده می شود. برای شرکتی که محصول را تولید می کند، یا برای عمده فروش، توزیع کننده یا خرده فروش درگیر در تجارت فروش آن محصول، درآمد حاصل از فعالیت های اولیه به درآمد حاصل از فروش آن محصول اشاره دارد. (1)
 
  • درآمد غیرعملیاتی
درآمدهای حاصل از فعالیت های تجاری ثانویه، اغلب به اسم درآمدهای مکرر غیرعملیاتی نام برده می شوند. این درآمدها از درآمدهایی خارج از خرید و فروش کالا و خدمات حاصل می شوند و ممکن است شامل درآمد حاصل از سود حاصل از سرمایه کسب شده در بانک، درآمد اجاره از املاک تجاری، درآمد حاصل از مشارکت های استراتژیک مانند رسید پرداخت حق امتیاز یا درآمدی که از یک تبلیغ تجاری حاص می شود، باشد. (1)
 
سود دیگری که با نام دستاوردها شناخته می شود، نشانگر سود خالص حاصل از فعالیت های دیگری مانند فروش دارایی های بلند مدت است. این مورد شامل درآمد خالص حاصل از فعالیت های غیر تجاری است؛ مانند شرکتی که ماشین های قدیمی حمل و نقل یا زمین بلااستفاده یا شرکت تابعه را می فروشد. (1)

درآمد را نباید با رسید اشتباه گرفت. درآمد معمولاً در دوره ای که فروش انجام می شود یا خدمات ارائه می شود، حساب می شود. رسیدها وجوهی هستند که دریافت می شوند و در هنگام دریافت پول، حساب می شوند. به عنوان مثال، مشتری ممکن است در تاریخ 28 سپتامبر، کالا یا خدمات را از یک شرکت بخرد که منجر به درآمد در ماه سپتامبر خواهد شد. به دلیل اعتبار خوب این مشتری، ممکن است به مشتری مهلت پرداخت 30 روزه داده شود. بنابراین این مشتری تا 28 اکتبر زمان پرداخت هایش را انجام می دهد، یعنی زمانی که رسیدها برای شما حساب می شوند. (1)


صورت هزینه ها و ضررها
هزینه هایی که برای ادامه فعالیت یک شرکت مورد نیاز است به عنوان جزوی از هزینه ها شناخته می شوند. در صورت رعایت دستورالعمل های IRS، برخی از این هزینه ها ممکن است در بیانیه مالیاتی آورده نشوند. (1)
 
  • هزینه های فعالیت اولیه
این مورد شامل کلیه هزینه هایی می شود که برای بدست آوردن درآمد عملیاتی عادی مربوط به فعالیت اصلی تجارت صورت می گیرند. این موارد شامل هزینه کالاهای فروخته شده (COGS) ، فروش، هزینه های عمومی و اداری (SG&A) ، استهلاک و هزینه های تحقیق و توسعه می شوند. موارد معمولی که این لیست را تشکیل می دهند، دستمزد کارمندان، کمیسیون فروش و هزینه های خدمات مانند برق و حمل و نقل است. (1)
 
  • هزینه های فعالیت ثانویه
کلیه هزینه های مرتبط با فعالیت های تجاری که غیر از هزینه های اصلی هستند، مانند سود پرداخت شده به وام، هزینه های فعالیت ثانویه هستند. (1)
 
  • زیان به عنوان هزینه
کلیه هزینه هایی که به دلیل فروش های اشتباه روی دست شرکت مانده است مانند ضرر دارایی های بلند مدت یا سایر هزینه های غیرمعمول یا هزینه های مربوط به دادخواست ها، جزو زیان و به عنوان هزینه محسوب می شوند.

در حالی که درآمد و هزینه های اولیه بینشی از چگونگی عملکرد اصلی شرکت را ارائه می دهند، درآمد و هزینه های ثانویه، مربوط به مشارکت شرکت و تخصص آن در مدیریت فعالیت های موقت و غیر اساسی است.

در مقایسه با درآمد حاصل از فروش کالاهای تولیدی، درآمد قابل ملاحظه ای از سپرده گذاری پول در بانک حاصل می شود، حاکی از آن است که کسب و کار ممکن است با گسترش ظرفیت تولید از پول نقد موجود به عنوان پتانسیل کامل خود استفاده نکند، یا با چالش هایی روبرو باشد. (1)

مؤلفه های صورت سود و زیان کدامند؟

صورت سود و زیان ممکن است بین شرکت های مختلف تغییرات جزئی داشته باشد، زیرا هزینه ها و درآمد به نوع عملیات یا تجارت انجام شده بستگی دارد. با این وجود چندین مورد وجود دارد که معمولاً در هر صورت سود و زیان مشاهده می شود. (2)

موارد متداول صورت های سود عبارت اند از:
 
درآمد فروش
درآمد فروش، درآمد شرکت از فروش یا خدماتی است که در تمام صورت ها موجود است. این مقدار، ناخالص هزینه های مرتبط با ایجاد کالای فروخته شده یا ارائه خدمات خواهد بود. برخی از شرکت ها جریان های مختلف درآمدی دارند که به کل درآمد اضافه می شوند. (2)
 
هزینه کالاهای فروخته شده (COGS)
هزینه کالاهای فروخته شده (COGS) هزینه های مستقیم مرتبط با فروش محصولات را برای تولید درآمد را نشان می دهد. در صورتی که شرکت یک سرویس تجاری را ارائه می دهد، می توان این مورد را نیز به عنوان یکی از مؤلفه ها نام برد. هزینه های مستقیم می توانند شامل نیروی کار، قطعات، مواد و تخصیص هزینه های دیگر مانند استهلاک باشند. (2)
 
سود ناخالص
سود ناخالص با کم کردن هزینه کالای فروخته شده (یا هزینه فروش) از درآمد فروش محاسبه می شود. (2)
 
بازاریابی، تبلیغات و هزینه های تبلیغاتی
بیشتر مشاغل، هزینه های مربوط به فروش کالاها و یا خدمات را دارند. هزینه های بازاریابی و تبلیغات اغلب با هم گروه بندی می شوند زیرا این هزینه های مشابه، همه مربوط به فروش هستند. (2)
 
هزینه های عمومی و اداری (G&A)
هزینه های SG&A شامل بخش فروش، عمومی و بخش اداری است که شامل تمام هزینه های غیرمستقیم مرتبط با اداره تجارت است. این مؤلفه شامل حقوق و دستمزد، هزینه های اجاره و دفتر، بیمه، هزینه سفر و گاهی استهلاک، به همراه سایر هزینه های عملیاتی است.
 
(سود قبل از بهره)
EBITDA، در حالی که در تمام صورت های درآمدی موجود نیست، مخفف سود قبل از بهره، مالیات و استهلاک است. این مؤلفه با کم کردن هزینه های SG&A (به استثنای استهلاک) از سود ناخالص محاسبه می شود. (2)
 
هزینه استهلاک
استهلاک، هزینه های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد می شود تا هزینه دارایی های سرمایه مانند دارایی، کارخانه و تجهیزات (PP&E) گسترش یابد.(2)
 
درآمد عملیاتی (EBIT)
درآمد عملیاتی نشان دهنده آنچه که از عملیات عادی کسب و کار به دست آمده است، می شود. به عبارت دیگر، این سود قبل از هر گونه درآمد غیر عامل، هزینه های غیرعملیاتی، بهره یا مالیات از درآمدها کسر می شود. EBIT اصطلاحی است که معمولاً در امور مالی استفاده می شود و مخفف Earnings Before بهره و مالیات است. (2)
 
هزینه های دیگر
مشاغل غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل تحقق، فناوری، تحقیق و توسعه (R&D) ، غرامت مبتنی بر سهام (SBC) ، هزینه های مبتنی بر ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری ها، تأثیرات ارزی و بسیاری از هزینه های دیگر باشد. (2)
 
(درآمد قبل از مالیات)
EBT مخفف Earnings Before Tax است. همچنین به عنوان درآمد پیش از مالیات نیز شناخته می شود و با کم کردن هزینه بهره از درآمد عملیاتی به دست می آید. این مؤلفه آخرین نتیجه نهایی قبل از رسیدن به درآمد خالص است. (2)
 
مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد به مالیات مربوط مربوط به درآمد قبل از مالیات اشاره دارد. کل هزینه مالیات می تواند شامل مالیات های جاری و مالیات های آینده باشد. (2)
 
درآمد خالص
درآمد خالص با کسر مالیات بر درآمد از درآمد قبل از مالیات محاسبه می شود. این مبلغی است که پس از کسر هر سود سهام، به سودهای مانده در ترازنامه می رسد. (2)

هدف استفاده از صورت سود و زیان چیست؟

گرچه هدف اصلی صورت سود و زیان، انتقال جزئیات سودآوری و فعالیت های تجاری شرکت به ذینفعان است، اما همچنین جزئیات مهمی را در رابطه با امور داخلی شرکت برای مقایسه در مشاغل و بخش های مختلف ارائه می دهد.

این قبیل اظهارات همچنین بیشتر در سطوح پایین مانند بخش ها برای ایجاد بینش عمیق تر از طرف مدیریت شرکت جهت بررسی پیشرفت عملکردهای مختلف در طول سال تهیه می شود، اگرچه چنین گزارش های موقتی ممکن است فقط برای امور داخلی شرکت کاربرد داشته باشند. (1)

براساس صورت های سود و زیان، مدیریت می تواند تصمیماتی مانند گسترش به جغرافیای جدید، فشار بر فروش، افزایش ظرفیت تولید، افزایش استفاده یا فروش خالص دارایی یا تعطیل کردن خط تولید را اتخاذ کند. رقبا همچنین ممکن است از آن ها برای به دست آوردن بینش هایی در مورد پارامترهای موفقیت یک شرکت و تمرکز بر افزایش هزینه های تحقیق و توسعه استفاده کنند. (1)

تحلیلگران شرکت از صورت سود و زیان برای مقایسه عملکرد سال به سال یا در سه ماهه ها استفاده می کنند. می توان نتیجه گرفت که آیا تلاش یک شرکت در کاهش هزینه های فروش خود به بهبود سود در طول زمان کمک کرده است، یا اینکه آیا این مدیریت موفق شده است بدون به خطر انداختن سودآوری، هزینه های خود را به خوبی مدیریت کند. (1)

تهیه گزارش سود و زیان چند مرحله دارد؟

تهیه گزارش سود و زیان دارای 3 مرحله است که عبارت اند از:
 
  • مرحله 1
ابتدا داده ها را بر حسب تاریخ را برای هر دوره زمانی موجود در الگوی صورت سود در اکسل وارد کنید. ورودی داده های تاریخی را با استفاده از یک قالب خاص قالب بندی کنید تا بتوانید بین داده های سخت کد شده و داده های محاسبه شده، تمایز قائل شوید.

به عنوان یک یادآوری، یک روش معمول برای قالب بندی چنین داده هایی، رنگ آمیزی هر ورودی سخت به رنگ آبی است، در حالی که رنگ آمیزی داده های محاسبه شده یا پیوند دادن داده ها به رنگ سیاه است. انجام این کار، کاربر و خواننده را قادر می سازد تا بدانند که در ورودی ها چه عواملی ایجاد می شود و می داند سلول ها شامل فرمول ها هستند و به همین ترتیب نباید تغییر کنند یا دستکاری شوند. (2)
 
  • مرحله 2
در مرحله بعد، روند موجود در داده های تاریخی موجود را برای ایجاد درایورها و فرضیات پیش بینی آینده، تجزیه و تحلیل کنید. به عنوان مثال، روند پیش بینی فروش را برای پیش بینی رشد فروش، تجزیه و تحلیل COGS به عنوان درصد فروش برای پیش بینی COGS آینده، تجزیه و تحلیل کنید. (2)
 
  • مرحله 3
سرانجام، با استفاده از درایورها و فرضیات تهیه شده در مرحله قبل، مقادیر آتی را برای کلیه موارد خط موجود در صورت سود پیش بینی کنید. موارد خط خاص را پیش بینی کنید و از آن ها برای محاسبه خرده های زیرشان استفاده کنید. به عنوان مثال، برای سود ناخالص در آینده، بهتر است COGS و درآمد را پیش بینی کنید و آن ها را از یکدیگر جدا کنید، نه اینکه پیش بینی سود ناخالص آینده به طور مستقیم باشد. (2)
 
جمع بندی و نتیجه گیری
در این مقاله به معرفی صورت سود و زیان و انواع مؤلفه های آن پرداختیم. لازم به ذکر است که هرچه یک شرکت یا واحد تجاری بتواند سوددهی بیشتری باگذشت زمان داشته باشد، کسب وکار اصلی شرکت با کارایی بیشتری به کار خود ادامه خواهد داد.

پی نوشتها
  1. www.investopedia.com
  2. www.corporatefinanceinstitute.com